TED-Ed yenilikçi eğiticiler ve TED-Ed topluluğu üyelerine, ülkelerinde öğrencilerin okuması gereken kitapları sorarak bir liste hazırlamışlar. Toplulukta her ülkeden üyeler olduğu için o ülkedeki üyelerden bilgi alarak 28 ülkede okutulması gereken kitapların bir listesini yapmışlar verilen cevaplara göre.
Üyelere okullarda hangi kitabın zorunlu olduğunu veya mutlaka tavsiye edildiğini ve ilgili kitap okutularak neyin hedeflendiğini sormuşlar. Öğrencilerin bu kitaplardan anlayacakları kendilerine özgü olacaktır muhtemelen fakat diğer ülkelerdeki okullarda okutulan kitapları bilmek ve okumak heyecan verici.
Almanya / Anne Frank’in Hatıra Defteri (1947)
Kitap ne anlatıyor: İkinci Dünya Savaşı sonrasında Yahudi soykırımından kaçarak yaşamını gizlice devam ettiren bir çocuğun daha sonra ortaya çıkan günlüğü.
Neden öğretiliyor: “Dar kafalı insanların ne büyük acılara ve korkulara sebep olabileceğini unutmamak için.” diyor Charlotte Böhm.
Arnavutluk / Taş Kentin Günlüğü (1971)
Kitap ne anlatıyor: (Kitabı okumadım, yorum Ekşisözlük’ten) İsmail Kadare tarafından yazılmış bu kitap Türkçe’ye de çevrilmiş. Arnavutluk’un küçük ama önemli kentlerinden biri olan Gjirokastër kentinde 2. Dünya Savaşı sırasında geçen olayları bir çocuğun gözünden anlatır. Şehir Yunanlılar ile İtalyanlar arasında gidip gelir. Şehir halkı işgali kanıksamış bir tavırla, yüzyılların getirdiği alışkanlıkla olayları izler
Neden öğretiliyor: Kadare birkaç kez Nobel’e aday gösterilmiş bir isim. “Kitap savaşın insanların hayatını nasıl etkilediğini anlattığı için ve çok zor durumlarda bile iyimser olunabileceğini gösterdiği için önemli.” diyor Vaitson Çumak.
Rusya / Savaş Ve Barış (1869)
Kitap ne anlatıyor: Tolstoy’un en çok bilinen eseri demek yanlış olmaz. Bir Rus klasiği. Beş ailenin yaşamlarını ve aşklarını izleyen bu destansı roman 1805’te başlıyor ve Napolyon’un Rusya’yı istila ediş tarihi olan 1812’ye kadar uzanıyor.
Neden öğretiliyor: “Savaş Ve Barış temel olarak bizim yaşamımızın tüm yönlerine değiniyor. Toplumda nasıl değerli olunur, nasıl bağışlayıcı olunur ve nasıl saygılı olunur… Herkesin Tolstoy’un kitaptaki karakterlerinin geçtiği durumlardan geçtiğine inanıyorum.” diyor Valentina Ishmanova.
Avustralya / Yarın Savaş Başladığında (1993)
Kitap ne anlatıyor: (Kitap Türkçe’ye çevrilmemiş sanırım. Filme uyarlanmış.)
John Marsden’in yazdığı ünlü bir kitap. Sekiz arkadaşın kamp yapmaya gitmeleri ve beklenmedik bir savaş üzerine hayatta kalmaya çalışmalarını anlatmaktadır.
Neden öğretiliyor: Kitap istila korkusu ve kavga hislerimizi canlandırıyor. Aynı zamanda coğrafyamızın güzelliğini ve doğal tehlikeleri bize gösteriyor.” diyor Beth James Waters.
Hindistan / Bir Özyaşam Gandhi (1927-1929)
Kitap ne anlatıyor: Hindistan lideri Gandhi’nin çocukluğundan ellili yaşlarının başına kadar yaşamını anlattığı kitabı.
Neden öğretiliyor: Bu kitap onurlu bir yaşamın sadece dürüstlük ve şiddetsizlikle (nonviolence) olabileceğini bize gösterdiği için önemlidir.
ABD / Bülbülü Öldürmek (1960)
Kitap ne anlatıyor: Harper Lee’nin dünyaca ünlü eseri. Irkçılık, cinsiyetçilik ve adaletsizliğin ABD tarihini nasıl şekillendirdiğini gösteren, 1930’ları anlatan, Amerikan’ın Güneyine dair klasik bir roman.
Neden öğretiliyor: Hala ABD ırçılık gibi sorunlarla mücadele ediyor. Kitap bu sorunlara tarihi ve vicdani bir bakış kazandıracaktır.
Avusturya / Faust (1787)
Kitap ne anlatıyor: Faust, Johann Wolfgang von Goethe’nin ülkemizde de iyi bilinen kitaplarından biri. Faust hayatından memnun değildir. Yıldızların bile ötesine ulaşmak istemektedir. Şeytan ile bir anlaşma yapar. “Ey zavallı şeytan bana ne verebilirsin ki?” diyecek kadar aşmıştır da. Şeytan ile Faust arasında geçenleri anlatır kitap.
Neden öğretiliyor: Birçok felsefi tartışmayı içeriyor kitap. Bilme karşın ruhçuluk, mantığa karşı tutku, kurtuluşa karşı lanet ve fazlası. Faust yeni edebi eserlere göre anlaması kolay bir kitap değildir. Bu yüzden öğrencileri farklı bir biçimde düşünmeye teşvik eder. Buna ek olarak başka çalışmaları etkilemiş bir kitaptır.” diyor Barbara Paulmayer.
İran / Hafız, Sadi, Firdevsi, Mevlana ve Hayyam
Kitaplar ne anlatıyor: Bu isimlerin her biri farklı tatlarda aşkı, hayatı, eğlenceyi ve diğer temaları işliyor.
Neden öğretiliyor: Klasikler bunlar. İran kültürünü derinden etkileyen isimler. “İran’da roman kültürü göreceli olarak yeni bir şey fakat şiir açısından bu kültür çok zengin. Her şair farklı değerde.
Bosna, Sırbistan / Drina Köprüsü (1945)
Kitap ne anlatıyor: Ivo Andrić kitabı. İlber Ortaylı’nın önerdiği kitaplardan biri. Bir Osmanlı yazarı olarak tanımlıyor yazarı. Drina Köprüsü devşirme olarak Osmanlı’ya gelen Sokullu Mehmet Paşa’nın memleketine yaptırdığı köprünün adı. Bu köprünün etrafında Balkanlarda hayatın nasıl günden güne asırdan asıra değiştiğine tanık oluyoruz kitabı okurken. Benim de en beğendiğim kitaplar arasındadır. “Osmanlılar der ki, üç şey saklanamaz; aşk, öksürük ve fakirlik.”
Neden öğretiliyor: Sanıyorum Balkanların dününü ve bugününü daha iyi anlatan bir kitap yoktur. Üstelik bir klasiktir bu kitap. Zamanla işi yoktur. Tarihi işlevinin yanında roman sanatının en iyi örneklerinden biridir.
Çin / Konfüçyüs’ten Konuşmalar
Kitap ne anlatıyor: Çin’in eski filozoflarından Konfüçyüs’ün müritleri tarafından derlenmiş konuşmalar. Hayat üzerine ve günlük hayatla ilişkili konuşmalar bunlar. Çin’in en önemli düşünürlerinden olan Konfüçyüs’ün Çin kültürünü etkileyen en önemli isimlerden biri olduğu kabul edilir.
Neden öğretiliyor: Bu kitap Çin kültürünün köşe taşıdır. Öğretmenler bu kitapla öğrencilere büyüklere saygıyı, herkesten bir şeyler öğrenilebileceğini ve kritik düşünmeyi öğretmek istiyorlar” diyor Aylee Lu.
Kolombiya / Yüzyıllık Yalnızlık (1967)
Kitap ne anlatıyor: Gabriel García Márquez’in ülkemizde de çok bilinen bir kitabı. 19.YY’ın başlarından itibaren Buendía ailesinin beş nesli anlatılıyor. O kadar değişiyor ki yaşanan hayatlar.
Neden öğretiliyor: İç savaşlardan çok çekmiş bir millet olarak bize vazgeçmemeyi öğretiyor diyor Daniela Ramirez Barreto.
İtalya / Nişanlılar (1827)
Kitap ne anlatıyor: Alessandro Manzoni tarafından yazılan kitapta olaylar Kuzey İtalya’da 17.YY’ın ilk çeyreğinde geçiyor. İtalya henüz bir millet değildi ve baskıcı İspanyol kuralları altında ölümcül bir veba ile uğraşan köylüler anlatılıyor.
Neden öğretiliyor: Nişanlılar İtalyan edebiyatının iki sütunundan biridir ve tarihi romanların taslağı olarak kabul edilir.
Brezilya / Morte e vida Severina (The Death of a Severino) (1955) – João Cabral de Melo Neto
Bulgaristan / Under the Yoke (1894) – Ivan Vazov
Kanada / The Wars (1977) – Timothy Findley
Şili / Sub Terra (1904) – Baldomero Lillo
Kıbrıs Rum Kesimi / Hadula (1903) – Alexandros Papadiamantis
Mısır / Günlerin Kitabı (1935) Taha Hüseyin
Finlandiya / Seitsemän veljestä (Seven Brothers) (1870) – Aleksis Kivi
Gana; Nijerya / Things Fall Apart (1958) – Chinua Achebe
Endonezya / Laskar Pelangi (Rainbow Troops) (2005) – Andrea Hirata
İrlanda / Ice Man: the Adventures of an Irish Antarctic Hero (2010) – Michael Smith
Pakistan / Gönülsüz Köktendinci (2007) (Filmi de var ve pek beğenilmiş. Adı: Zoraki Radikal)
Filipinler / Noli Me Tangere (Touch Me Not ) (1887) – Jose Rizal
Vietnam / Truyện Kiều (The Tale of Kiều) (1820) – Nguyễn Du
Kaynak. Çeviri, kısaltma ve eklemeler yaptım. Çeviride hatalar olabilir. Doğru kabul etmeden önce kaynakla karşılaştırmanızı tavsiye ederim.
Bir Cevap Yazın