Enflasyon ortamında yatırım ifadesi şu zamanlarda ve belki de önümüzdeki birkaç yılı tanımlamak için kullanılacak bir ifade. Ülkemiz ve dünya farklı boyutlarda da olsa artan efnlasyon ortamında. Yatırımcılar bu süreçte varlıklarının değerini korumayı ve elbette arttırmayı hedefliyorlar elbette. Süreç bitene kadar varlıkları satın alma gücü olarak aşağı yukarı korumak bile başarı sayılabilir.
Yüksek enflasyon ortamında yatırım yapılması gereken varlıklar maliyetlerini ürün ve hizmetlerine anında yansıtabilen ve talep sorunu yaşamayacak şirketlerin varlıklarıdır. Doğal olarak değerli metaller de “sınırlı” varlıklar olduğundan “hedge” amacıyla yönelinen varlıklardan kabul edilir. Tarihsel çizgide enflasyon ortamında nasıl davranıldığı ve kimlerin süreçten başarılı çıktığı defalarca analiz edilmiştir zaten.
Şimdi dünya yeni bir enflasyon ortamına girdi ve ne olup bittiğini izleyeceğiz. Güneşin altında yeni bir şey olarak bitcoin önderliğindeki kripto paralar var. Bitcoin “sınırlı” bir varlık olarak ortaya çıktığında bitcoin savunucularının dikkat çektikleri noktalardan birisi devletlerin fütursuzca para basmaları karşısında bir önlemdi bitcoin. Para sürekli artacaksa ve bitcoin arzı sabit kalacaksa sürekli artan para hacmi varlıklara akın edecek ve bundan bitcoin de payını alacaktı. Sınırlı olduğu için de değeri uzun vadede artmak zorundaydı.
Faiz artışının söz konusu olduğu şu günlerde bitcoinin fiyat düşüşünün sebebini FED ile ilişkilendirmek üstüne konuşulması gereken bir konu.
Geleneksel borsaların işleyişi
Geleneksel borsalarda bir şirketin hisse sayısı bellidir ve şirketin değeri ile hisse fiyatının birbirini tutması zorunlu değildir. Bir şirketin hissesi değerinin çok altında ya da çok üstünde olabilir. Tahta oyunlarıyla acemi yatırımcılar pes ettirilebilir. Sempatik sinir sistemimizi kullanarak parça parça birikimlerimiz elimizden alınabilir. Yine de dünyadaki en büyük paraların döndüğü bu borsalar neredeyse kimsenin uzak duramayacağı kadar çekicidir.
Herkesin pay almak istediği market elbette manipülasyona açıktır. İnsanların çöp şirketlere hayat birikimlerini yatırması ihtimal dahilindedir. Şirketler iyi olsa bile algı yönetimi ile insanların zarar etmeleri sağlanabilir. Bu durumlarda rasyonel davranmak çok zor olabilir. Örneğin aynı sektördeki bir giyim şirketi 8 yıllık kazancıyla fiyatlanırken bir başka giyim şirketi 30 yıllık kazancına göre fiyatlanabilir. Hisseler düşerken neden artık bu şirketin 20 yıllık kazancına göre fiyatlanmaması gerektiğini kendimize kolay anlatamayız.
Piyasalar karmaşıktır. Eğer kimse şirketin gelecek beklentilerinden dolayı paylarını satmıyorsa veya payların çoğunluğu manipülatörün elindeyse şirket değerinin çok ama çok üzerinde değerleme görebilir. Bir şirketin halka açık hisse sayısı ve bunların homojen dağılması fiyatın oynaklığı (volatilite:) ile ilişkilidir.
Geleneksel borsalara göre bitcoin tutmanın avantajı
Bitcoinin geleneksel borsa varlıklarına göre büyük bir avantajı vardır. Bir şirketin değeri onun büyüme hızına ya da yıllık kazancı ile doğrudan ilişkilidir. Gelecekteki büyüme potansiyeli ya da olumlu ya da olumsuz bir haber ya da kötü geçen bir çeyreklik dönem şirketin hisse fiyatını mahvedebilir. Üstelik her şey yolundaysa bile piyasalarda yatırımcı yoksa harika şirketler sürekli iskontolu fiyattan işlem görebilir. Burada bitcoin tutmanın şirket hisseleri tutmaya göre büyük artıları ortaya çıkar.
1. Bitcoinin bir fiyat kazanç oranına göre işlem görmesi gerekmez. Bu anlamda bir değerleme yapılamaz. Bitcoinin yıllık karına göre adil fiyatı şu olmalıdır yorumunu yapamaz. Bu da onu altın gibi her fiyattan yatırım yapılabilir bir varlığa dönüştürür. Bitcoin 500.000 dolar olacak! Neden? Öyle, talep çok.
2. Bitcoini etkileyecek bir olumsuz haber pek yoktur. Petrolün ya da çeliğin fiyatının artması, pandemi nedeniyle uçuşların azalması ya da mekanların kapanması gibi kazançları etkileyecek durumlar bitcoin için çok az geçerlidir.
3. Bitcoin bütün ülkeler için ortak bir varlıktır. Tıpkı altın gibi. Altın alan bir İtalyan ile altın alan bir Meksikalı arasında fark yoktur. Elbette kendi ülkelerinin para birimlerinin dolar karşısındaki oynaklığı kazançlarını etkileyecektir ama ons altının değer kazanması iki tarafı da olumlu etkileyecektir. Bitcoin de altın gibi insanlık için ortak bir varlıktır. Milan borsasından Vespa almak çoğu zaman İtalyanları ilgilendirir fakat bitcoin tüm ülkeler tarafından alınıp satılan global bir varlıktır. Piyasanın sığ olması ya da homojenleşme sorunu çok daha azdır.
Bu avantajların yanında geleneksel borsalardaki manipülasyon yöntemleri elbette bitcoin borsaları için de geçerlidir. Yazıda geleneksel borsalar ve bitcoin üzerine oldu. Bitcoinin daha doğrusu blockchain teknolojilerinin bir borsa varlığı olmasının ötesindeki işlevleri üzerine de konuşulabilir.
Son olarak bitcoin “hala” tartışmalı bir varlık olarak kabul edilmektedir ve temkinli olmak iyidir. Bitcoin bir fare zehri mi? Ayrıca yazıda elbette bir al-sat tavsiyesi söz konusu değildir. Uzmanı olduğum bir alan da değildir. Yazılanlar konuyla ilgili genel düşüncelerimdir. Bitcoin yatırımı çok ciddi zararlara sebep olabilir.
Bir Cevap Yazın