Nurettin Topçu yıllar önce yazdığı Maarif Davamız kitabının tavsiye bölümünde liselerde ekonomi dersi verilmesini önerir. Bugün konuşulan adıyla finansal okuryazarlık. Şuan okullarımızda finansal okuryazarlık adında bir ders yok. Fakat bu dersle verilmesi hedeflenen kazanımlar diğer derslerin kazanımları arasında kısmen yer buluyor. İnternette konuyla ilgili güzel siteler ve çevrim içi eğitimler var. Konu okullarla ders olarak verilmesi olunca konuyla ilgili Türk Eğitim Derneği’nin oluşturduğu bir rapor var sadece.
Finansal okuryazarlık paranızın yönetimiyle ilgili bir kavramdır. Gelir, gider, borç ve yatırım konularında kişilerin sahip olması gereken ve bu konularda onlara yardımcı olacak ipuçlarının bilinmesidir kısaca. Kişinin parasını etkili kullanabilmesi ve servet oluşturabilmesi için ekonomiyle ilgili temel becerileri kazanması işidir. Her yaş grubu için ayrı ayrı eğitimler olsa da aynı anlayış üzerine kurulu tabi. Hedef belirle, gelirinden daha az harca, gelir ve giderinin kaydını tut, borçlanmanın bir karşılığı olsun ve borçlanma maliyetini göz önünde bulundur gibi temel tavsiyeler içerir. Gerçek hayatta bire bir karşılığı olan bir ders.
Liselerde verilecek bir finansal okuryazarlık dersinde ağırlık verilmesi gereken kazanımlar bu işin felsefesiyle ilgili olanlar olacaktır. Birikim yapmanın öneminin kavranılması, istekler ile ihtiyaçlar arasındaki farkı ayırt etme ve pazarlama tekniklerine karşı farkındalık öne çıkan konulardan olacaktır. PISA’da finansal okuryazarlık ile ilgili bir kategori var. Bu kategorideki kazanımları aktarmak okullara konulacak bir dersteki kazanımlar hakkında bize fikir veriyor.
Paranın farklı biçim ve amaçlarının farkında olma, günlük harcamalar, ödemeler, para değeri, banka hesapları, para birimlerine ilişkin parasal işlemleri yürütebilme yeterliği.
Geliri ve varlığı kısa ve uzun vadede planlama ve yönetme becerisi, gelir ve diğer kaynakları finansal iyi olma halini geliştirebilmek için kullanma yeterliği.
Finansal kayıp ve risklerin farkında olma, kredi kullanımı ve faiz oranlarını kavrayabilme yeterliği.
Tüketici hakları ve sorumluluklarının farkında olma, ekonomik koşullardaki ve devlet politikalarındaki değişimin sonuçlarını kavrayabilme yeterliği.
Finansal okuryazarlık konusunda amaca ulaşılabilmesi için hedeflerden öğretmenler, öğrenciler ve veliler haberdar edilmelidir.
Dünyada bu konuda ileri düzeyde çalışmalar yapılmış. Bankalar tarafından desteklenen eğitimlerin sayısı fazla. Ülkemizdeki bu eksiklik görülerek bir eylem planı hazırlanmış. TedMem’de geçen cümle şu : “Visa Europe (2011) tarafından yayımlanan Finansal Farkındalık (Financial Awareness) raporunda Türkiye OECD tarafından oluşturulmuş Finansal Eğitimde Uluslararası İşbirliği platformunun 15 üyesi içinde finansal eğitim adına ulusal bir stratejiye sahip olmayan tek ülke olarak belirtilmiştir.” Bu rapordan sonra kimi derslere finansal okuryazarlık ile ilgili kazanımlar eklenmiş. Yani örtülü olarak böyle bir ders kısmen müfredatımızda var diyebiliriz.
MEB’in hazırladığı son taslak programda “İstekleri ile ihtiyaçlarını ayırt eder.” isimli kazanım dikkatimi çekmişti. Bu kazanımın finansal okuryazarlık kapsamında öğretim programına dahil edildiğini görüyoruz. Liselerde “Girişimcilik” ve “Ekonomi” dersleriyle kazandırılan finansal okuryazarlık dersi ortaokullarda “Matematik” ve “Sosyal Bilgiler” dersinde örtülü olarak yer bulacak ve buluyor. Bu konuda farkındalığı artırmak için yarışmalar düzenlenebilir. İlgili kazanımların ne amaçla öğretim programına konduğu üzerinde durulmalıdır. Amaçlar hakkında paydaşlara bilgi verilmelidir. Sanıyorum gerekirse ilgili derslerin öğretmenleri hizmet içi eğitime alınmalıdır.
Konu hakkında ayrıntılı ve harika bilgilere ulaşmak için tedmem sayfasındaki makaleyi okuyabilirsiniz.
Finansal okuryazarlık hakkında yaş gruplarına özel hazırlanmış güzel bir web sitesi.
Bir Cevap Yazın