2019 yılında Monark ve Korku başlıklı yazıyı yazarken çok açık bir gerçeği fark etmemiş olmama şaşırıyorum. Yazıda monarkların korku salmak için yaptıkları tuhaf uygulamalara örnek verirken bunu yapma nedenlerinin kendilerinin de korkunç derecede korkuyor olmaları olabileceğini hiç düşünmemiştim. Şu sıralar elimde Kaplanın Sırtında kitabı var. Kitapta sık sık vehmi hümayun ve emperyal paranoya ifadeleri geçiyor. Abdülhamit çok ama çok korkuyor. Abdülhamit’in bu korkusu kimilerine göre vehim yani yersiz bir korku ona göre ise sonuna kadar haklı bir korku. Bu yazı Abdülhamit ve korkuları özelinde bir yazı değil monarkın korkmak zorunda olması iile ilgili bir yazıdır.
Yazarın kitap adı için Kaplanın Sırtında ismini seçmesi çok yerinde. İktidar öyle bir şeydir ki onun sırtına çok güçlü çok büyük ve yenilmezdir ama kaplanın sırtında kalmak çok zordur ve düşüşün bedeli kaplan tarafından parçalanmaktır. Elbette bu monarklar ya da çeşitli formlarda ortaya çıkmış dikdatörler için geçerlidir. Demokrasiler kansız şekilde yönetimin değiştiği rejimlerdir. Monark sanıldığı gibi elinde sonsuz güç bulunduran bir kimse değildir. Bulunduğu konumda kalabilmek için dengeleri ustalıkla ayarlaması gereken bir kimsedir. Ordu, bürokrasi, halk, aristokrasi, burjuva ve dış politika ve benzeri meselelerde yapılacak hataların geri dönüşü olmayabilir.
Abdülhamit korkusuna vehim diyenlere sizin atalarınızın iki bileği kesilip intihar süsü verildi mi? Bombalı saldırı yapıldı mı? Zehirlenmeye çalışıldı mı? Başıbozuklar tarafından paralandı mı? gibi sorular sorar. Bu olaylar elbette Türk tarihine özgü değildir. İktidarı kaybeden monarkların sonları hiç iyi bitmemiştir. Fransız İhtilali, Sezar’ın başına gelenler, yakın zaman için ise Saddam ve Kaddafi gibi örnekler verilebilir sanırım. İktidar öldürücüdür. Sovyet devrimcileri, Fransız devrimcileri vs sonları iyi olmamıştır. Öyleyse monarkın korkusu hakikidir. Çünkü her şeyden onu sorumlu tutan çok büyük bir kitle vardır. Monarkın iç düşmanları da çoktur. Saray bile iktidarı ele geçirmek isteyenler, kendilerine daha uygun bir monark getirmek isteyenler ya da monarkı avucuna almak isteyenlerle doludur.
En iyi savunma saldırıdır.
Monarkın korkusu gerçektir ve monark bu korku ile yaşamaktadır. Korku kadar motive edici bir şey yoktur hele ki bu korku ölüm korkusuysa monarkın yapabileceklerinin sınırı yoktur. Sürekli ölümü düşünen ve ölüm korkusuyla yaşayan monark için zannediyorum iki davranışa yönelmek kaçınılmaz olacaktır. Ötekiler senden o kadar çok korkmalıdır ki sana karşı akıllarından bir fenalık geçirmeye kalktıkları anda korkudan içleri titremelidir. Bu yüzden monark en korkunç kişi olmalıdır. Monarkın gazabına uğramak hayattaki en korkunç şey olduğu zaman monark kendini rahat hissedecektir. Bazı böcek türlerinin düşmanlarını korkutmak için korkunç bir şekle bürünmesi gibi monark da bir kabuk oluşturmalıdır. Bunun ne kadar kalın olacağı herhalde karakterine bağlı olacaktır.
Monarkın aklı hep korkuyla dolu olduğundan o da diğerlerinii hep korkutmak isteyecektir. Abdülhamit tiyatro oyuncusundan ölmesi gereken sahnede ölmemesini rica etmişti. Başka bir monark rüyasında kendisini öldürdüğünü gördüğünü söyleyen vezirini idam ettirmişti. Bu sadece rüyaların stres ve arzularımızın dışa vurumu olarak değerlendirilmesi nedeniyle olmayabilir. Monarkı öldürmeyi hayal etmek, bir anlığına akıldan geçirmek bile monark açısından büyük bir küstahlık olmalıdır. “Paranoyak olman takip edilmediğin anlamına gelmez” sözü tam da monark için geçerlidir. Endişelerinin yüzde %99’u boşunadır belki ama %1’lik ihtimal için bu paranoya gereklidir.
Bunları düşününce insan demokrasinin insanlık için ne kadar büyük bir ilerleme olduğunu düşünüyor. Bireyler hayatını hatta onurlarını kaybetmeden hayatlarına kaldıkları yerden devam edebiliyorlar. Demokrasi monarklar için bile kurtarıcı olmuş ve iktidarı yıkımdan ve kandan ayırmıştır. Hoş artık günümüzde güçlü olmak için monark olmaya hiç ihtiyaç kalmamıştır. Alphabet ya da Microsoft’un büyük ortakları hiç bu meseleleri düşünmeden ve devlet yöneticilerinden daha büyük iktidar sahibi olarak hayatlarından keyif alacaklardır.
Bir Cevap Yazın